68 478 79 79
oseko@oseko.pl
Działania antysmogowe – Polska w dążeniu do czystego powietrza
Choć coraz częściej mówi się o odnawialnych źródłach energii, w trakcie sezonu grzewczego, kiedy warunki atmosferyczne sprzyjają kumulowaniu się zanieczyszczeń, widać jak wiele jest jeszcze do zrobienia. Nasz kraj jest niestety bardzo emisyjny, o poziomie alarmowym jakości powietrza dwukrotnie wyższym niż u naszych sąsiadów: w Polsce alarm smogowy ogłaszany jest przy zawartości 300 µg pyłu PM 10 w metrze sześciennym powietrza, podczas gdy w Czechach poziom alarmowy wynosi 150 µg/m3, a we Francji 80 µg/m3.
Problem jakości powietrza nasila się każdego roku, wraz z początkiem sezonu grzewczego. Smog, do którego przyczyniają się głównie przestarzałe systemy grzewcze, spaliny samochodowe oraz zakłady przemysłowe, a którego składowe to m.in. pyły, dwutlenek azotu oraz benzo(a)piren, w wyniku długotrwałej na niego ekspozycji powoduje poważne zagrożenie dla zdrowia i życia ludzi. Według danych Ministerstwa Środowiska w Polsce z powodu chorób wywołanych zanieczyszczonym powietrzem rocznie umiera ok. 45 000 osób.
Dla przykładu: dopuszczalna norma średniego stężenia pyłu respirabilnego (przenikającego przez nasze oskrzela – o cząsteczkach do 2,5 µm) w Polsce wynosi 25 µg/m3. W tym roku w Poznaniu w listopadzie poziom pyłu był niższy od tej wartości tylko przez 2 dni.
Podstawowym paliwem zasilającym piece w gospodarstwach domowych wciąż jest węgiel. W wielu domach używane są piece o niskiej sprawności energetycznej i wysokiej emisyjności (tzw. „kopciuchy”). Jakość stosowanego paliwa także zostawia wiele do życzenia.
Ponieważ zła jakość powietrza jest realnym zagrożeniem dla środowiska i życia człowieka, podjęto szereg działań mających na celu eliminację tego problemu, w tym zmiany w prawie, polegające m.in. na większej kontroli stosowanych paliw.
Ustawa z dnia 5 lipca 2018 r. o zmianie ustawy o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw oraz ustawy o Krajowej Administracji (wejście w życie 12.09.2018) wprowadziła zakaz stosowania mułów węglowych i flotokoncentratów. Ustawa ta narzuciła także obowiązek posługiwania się świadectwem jakości paliwa. Sprzedawca powinien przekazać klientowi kopię takiego świadectwa, potwierdzoną za zgodność z oryginałem.
Od 2020 r. w Polsce obowiązywać zaczną unijne rozwiązania, zgodne z dyrektywą Ecodesign (Rozporządzenie Komisji (UE) 2015/1189), które dopuszczać będą do obrotu na rynku tylko najmniej emisyjne kotły. Od roku 2020 nie będzie też możliwości stosowania węgla brunatnego, choć w niektórych województwach Uchwały Antysmogowe już wprowadziły całkowity zakaz używania tego paliwa.
W ramach walki ze smogiem Ministerstwo Środowiska prowadzi kampanię społeczną pod hasłem przewodnim „Zadbaj o swój kawałek nieba”. Celem kampanii „Czyste powietrze – zdrowy wybór!” jest dotarcie do wszystkich pokoleń i szerzenie informacji dotyczących negatywnych skutków zanieczyszczenia powietrza oraz metod jego zapobiegania. Dodatkowo prowadzi program priorytetowy „Czyste powietrze”, który zakłada możliwość otrzymania dofinansowania na zakup lub wymianę kotła grzewczego, termomodernizację budynku czy instalację odnawialnych źródeł energii. Dotacje kierowane są do mieszkańców indywidualnych gospodarstw, a cel programu to ograniczenie niskiej emisji. Beneficjenci programu Czyste Powietrze mogą starać się o dofinansowanie w następujących formach: dotacji, pożyczki, dotacji i pożyczki. Wysokość dopłat uzależniona jest od dochodów w przeliczeniu na jednego mieszkańca – istnieje możliwość otrzymania dopłaty stanowiącej 30-90% kosztów kwalifikowanych inwestycji. Czas realizacji programu to lata 2018 – 2029.
Zmiana systemów ogrzewania mieszkań to jedna kwestia. Kolejną jest ograniczenie spalania paliw w transporcie. Obecnie po Polskich drogach jeździ ok. 20 milionów samochodów. Tu zdecydowanie powinien być nacisk na wprowadzenie aut i autobusów elektrycznych, przemyślaną komunikację miejską, rowery miejskie, strefy zieleni.
Istotną kwestią transformacji w kierunku czystego powietrza jest zapewnienie bezpieczeństwa obywatelom, i nie chodzi tylko o zdrowie, ale także o to, by zmiany nie uderzyły w kieszenie najbiedniejszych.
W myśl zasady „myśl globalnie, działaj lokalnie” każdy może dołożyć swoją cegiełkę do poprawy stanu jakości powietrza, poprzez zapewnienie w swoim domostwie efektywnego systemu grzewczego, a w przypadku budowy nowego obiektu wybór rozwiązań pasywnych lub energooszczędnych, rezygnacji z korzystania z samochodu, jeśli nie jest to niezbędne.
Źródła:
Najnowsze komentarze